Ercole Spada: de legendarische auto-ontwerper achter de iconische Zagato creaties

De autowereld heeft een van zijn meest invloedrijke maar ingetogen designlegendes verloren. Ercole Spada, de Italiaanse maestro wiens pen enkele van de mooiste en meest innovatieve auto's van de 20e eeuw vormgaf, is op 3 augustus op 88-jarige leeftijd overleden. Hoewel zijn naam misschien niet zo direct herkenbaar is als Giorgetto Giugiaro of Marcello Gandini, is Spada's werk - variërend van de Aston Martin DB4 GT Zagato tot de BMW E32 7 Series - een echte visionair.

Van Zagato's Rookie tot Overnight Legend

Spada's carrière begon bijna per ongeluk. In 1960 liep hij op 22-jarige leeftijd het hoofdkantoor van Zagato in Milaan binnen met een eenvoudige sollicitatie - iets wat de carrosseriebouwer nog nooit eerder had ontvangen. "Ze waren nieuwsgierig," herinnerde Spada zich later. "Ze bouwden auto's, maar ze ontwierpen ze niet echt."

Binnen enkele maanden kreeg de jonge tekenaar drie projecten: de Bristol 406 GT Zagato, de OSCA 1600 GT en de Aston Martin DB4 GT Zagato. De laatste blijft een van de meest begeerde klassieke auto's uit de geschiedenis, hoewel Spada er zelf karakteristiek bescheiden over was. "Ik tekende gewoon hoe ik dacht dat een sportwagen eruit moest zien," zei hij. Verrassend genoeg was hij trotser op de Daihatsu Move, een bescheiden stadsauto die hij tientallen jaren later ontwierp: "Het overtrof elke eis."

De geboorte van "Mister Codatronca"

Spada's meest radicale bijdrage aan de aerodynamica van auto's kwam in 1961 met de Alfa Romeo Giulietta SZ "Codatronca" (kortstaart). Tests wezen uit dat de abrupte, op Kamm geïnspireerde achterkant de auto 16 seconden per ronde sneller maakte en de topsnelheid met 20 km/u verhoogde. "We dachten dat de stopwatch kapot was," lachte Spada. De bijnaam "Mister Codatronca" bleef levenslang hangen.

BMW, Fiat en de methodische aanpak

Na Zagato verhuisde Spada begin jaren 80 naar BMW, waar hij de E28 5-serie verfijnde en de E32 7-serie bedacht. Zijn eerste schetsen hadden koplampen achter glas - een ontwerp dat later te zien was op de E36 en E38 - maar BMW koos voor traditionele ronde lampen. "Ik denk nog steeds dat mijn versie moderner was," mijmerde hij.

De tragedie sloeg toe toen zijn zoon Andrea ernstig ziek werd (en later overleed), waardoor Spada gedwongen werd BMW voortijdig te verlaten. Hij keerde terug naar Italië en ging aan de slag bij het I.DE.A Institute, waar hij de Fiat Tipo-een baanbrekend modulair platform ontwikkelde dat hij deelde met de Lancia Delta, Alfa Romeo 155 en anderen. De baas van Fiat wilde klonen met een badge, maar Spada weigerde: "Een Alfa moet zijn eigen ziel hebben. Je kunt niet zomaar logo's verwisselen."

Een erfenis van schoonheid en humor

Spada's ontwerpen waren gedurfd, maar zijn humor was scherper. Hij haatte de naam "Lancia Dedra" ("Het klinkt als 'dode rat' in het Engels!") en grapte eens dat de witte Fiat Tipo op een "koelkast" leek. Toch is zijn passie nooit vervaagd. In 2008 bliezen hij en zijn zoon Paolo de naam Codatronca nieuw leven in met een op de Corvette gebaseerde supercar.

Afscheid van een meester

Na zijn overlijden stroomden de eerbetuigingen binnen. Bart Lenaerts, zijn biograaf, noemde hem "een icoon en een werkelijk buitengewone man". Walter de'Silva, een andere designlegende, noemde hem "een van de groten van zijn generatie".

Spada's carrière overspande zes decennia, maar toch bleef hij bescheiden. Toen hem werd gevraagd of hij ooit de DB4 Zagato had overtroffen, grijnsde hij: "Misschien niet. Maar ik ben nooit gestopt met proberen."